KCDK-E: Nabe ku ‘Mafê hêviyê’ were taloqkirin  

2025-09-19 16:39:51


	NAVENDA NÛÇEYAN - KCDK-E’yê têkildarî “Mafê hêviyê” daxuyanî da û diyar kir ku nabe ev maf were taloqkirin û xwest prosedura binpêkirinê were destpêkirin. 

	 

	Kongreya Civakên Demokratîk a Kurdistaniyên li Ewropayê (KCDK-E) têkildarî civîna Komîteya Wezîran a Konseya Ewropayê ya 15-17’ê Îlonê daxuyanî da.

	 

	Daxuyaniya KCDK-E’yê wiha ye: 

	 

	“Komîteya Wezîran a Konseya Ewropayê, civîna xwe ya sê mehên yekem a têkildarî mafên mirovan di 15-17’ê Îlonê de pêk anî. Komîte di sala 2024’an de ji bo aplikasyona ‘mafê hêviyê’ ya ji Rêber Apo, Hayatî Kaytan, Emîn Gurban û Civan Boltan re qasî salekê dem dabû Tirkiyeyê. Komîte li şûna ku ji bo Rêber Apo û girtiyên din di çarçoveya ‘mafê hêviyê’ de pêşî li cezayên wan bigire, heta meha Hezîrana 2026’an dîsa dem da.

	 

	Komîteyê di civîna xwe de li gorî paragrafa 2’yan a Mîrateya 46’an a Peymana Parastina Mafên Mirovan û Azadiyên Bingehîn, biryar da. Ev paragraf nîşan dide ku Komîte biryarên dawî yên Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê (DMME), kontrol dike. Her çiqas li gorî paragrafa 1 ya Mîrateya 46’an a Peymanê, dewleta Tirkiyê neçare ku biryarên dawî bi temamî, bi bandor û bi lez bicîh bîne, lê dewleta Tirk hiqûqa navneteweyî binpê dike. Tirkiye bi israr gavên pêwîst ji bo pêkanîna daxwazên qanûna xwe naavêje. Nekarîna Komîteyê ya nîşandana helwesteke biryar û prensîbî, li aliyê dewleta Tirk zemînê ji bo helwesteke qanûnneteweyî vedike. Lê belê Komîte divê bi lez gavên pêwîst bavêje. Di çarçoveya Mafê Hêviyê de, divê guhertinên qanûnî bi lez bên bicihanîn û Serok Apo û girtiyên din ji mafê hêviyê sûd werbigirin. Berê du caran, ya dawî jî muddeta salekê hatibû dayîn. Niha ev muddet hatiye kurtkirin bo neh mehan. Heta niha, Tirkiye tu tedbîr negirtiye, tenê xemgîniya xwe aniye ziman, lê tu gav tune. Li gorî Mîrateya 46’an a Peymanê, ew dikarin bi lez prosedûreke binpêkirinê bikin.

	 

	KOMÎTE BILA PROSEDÛRA BINPÊKIRINA BIRYARÊ BIXE MERIYETÊ

	 

	Komîteya Wezîran a Civata Ewropayê, li şûna ku gaveke hiqûqî bavêje, tenê hişyarkirina Tirkiyeyê hildibijêre. Lê belê pêvajo divê li ser bingeha hiqûqê were danîn. Gotinên siyasî yên hindekan jî îmkana çareserkirina rewşê nadin. Komîte divê îlan bike ku dê prosedûra binpêkirinê destpê bike. Komîteya Wezîran a Civata Ewropayê, di çarçoveya xebatên komîsyonê de, divê meclîsê jî vexwendibana ku pêşniyarên qanûnê yên ji aliyê parlamenteran ve hatine dayîn binirxîne û mafê hêviyê bixe meriyetê, eger dewleta Tirk peywirên xwe pêk neyîne jî, prosedûra binpêkirinê destpê bike.

	 

	DIVÊ DERFETÊN GUNCAV JI BI RÊBER APO BÊN ÇÊKIRIN 

	 

	Ji bo pêkanîna aştiyê û civaka demokratîk û ji bo ku danûstandin bên kirin, divê şertên guncaw bên afirandin. Ji bo ku Rêber Apo danûstandinan bike, divê şertên tenduristî, ewlehî û azadiyê bêne çêkirin. Ji ber vê yekê, mafê hêviyê mafek prensîbî, hiqûqî û şêrîn e. Di vê mijarê de gelek biryarên vekirî yên Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê hene. Komîteyê gelek caran bang li Tirkiyeyê kiriye. Ji aliyê hiqûqa navneteweyî ve meşruiyetek heye û ji ber vê yekê bingeheke hiqûqî heye.

	 

	BILA KOMÎTE DUBARE LI BIRYARA XWE BINÊRE 

	 

	Weke KCDK-E, em daxwaz dikin ku Komîte li şûna vê helwesta taloqker, biryara xwe ya ku rasterast hatiye standin dubare binêre û bi lez û bez pêvajoya binpêkirinê destpê bike. Divê ji bo Rêber Apo ku îradeya mîlyonan e, ronahiya hêviya gelên cîhanê ye û garantiya aştiya Rojhilata Navîn e, şert û mercên azad rasterast bêne pêkanîn. Em bang li gelê xwe dikin ku ji bo azadiya fizîkî ya Rêber Apo hemû îmkanên xwe seferber bikin, xwedî lê derkevin û ji bo ku hemû hewldanên pêwîst bi cih bînin, bi biryardarî têkoşîna xwe bilind bikin.”