Altın madenlerine karşı kampanya hazırlığı

img
İZMİR - Altın madenlerinin kapatılması ve yeni projelerin durdurulması için kampanya hazırlıklarının olduğunu aktaran Polen Ekoloji Enstitüsü'nden Levent Büyükbozkırlı, madenlere karşı her alandan dayanışma beklediklerini vurguladı.  
 
Polen Ekoloji Enstitüsü, Türkiye ve Kurdistan'da işletilen ve açılması planlanan altın madenlerine karşı "Altın Madenleri Kapatılsın. Siyanürle Ölümün Ekolojisi" kampanyasına hazırlanıyor. Aynı isimle bir rapor yayımlayan enstitü, madenlerin yarattığı ekolojik yıkımların yanı sıra mülksüzleştirme, insan hakları ihlalleri, şirketlerin kazançları ve kadınlara etkilerine değindi.
 
Hazırlanan rapora göre, mevcut 22 altın madeni işletilirken, 1 Ocak 2020 ile 1 Mayıs 2024 tarihleri arasında 123 altın madeni için Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) süreci başlatıldı. Bu ÇED süreçlerinin grafiklerinin de çıkarıldığı rapora göre, 54 proje ile en çok altın madeni projesinin olduğu bölge Karadeniz Bölge olurken, en fazla projenin olduğu kentler ise 23 projeyle Gümüşhane, 11 projeyle Giresun ve 10 projeyle Balıkesir oldu. 
 
10 yeni madenin açılması planlanan Balıkesir'de 3, 23 madenin planlandığı Gümüşhane'de ise 2 altın madeni halihazırda işletiliyor. Yine 123 ÇED sürecinin 36'sı için "ÇED gerekli değil" kararı verilirken, 8 kararla öne çıkan kent Gümüşhane oluyor. Raporda dikkat çeken bir diğer detay da, 123 projenin 49’unun Koza Altın İşletmelerine ait olurken, şirketin 14 projesi için "ÇED gerekli değil" kararı verilmiş durumda. 
 
Raporun hazırlayıcılarından Polen Ekoloji Enstitüsü üyesi Levent Büyükbozkırlı, hazırladıkları rapor, altın madenlerinin etkileri ve verilecek mücadeleye dair konuştu. 
 
‘ALTIN MADENİ KUŞATMASI VAR’
 
Büyükbozkırlı, Erzîngan’ın  Licik (İliç) ilçesindeki Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat'ta yaşanan toprak kaymasından sonra raporu hazırlama ihtiyacı duyduklarını söyledi. Planlanan yeni madenleri merak ederek girdikleri yolda 123 rakamıyla karşılaşmayı beklemediklerini belirten Büyükbozkırlı, “Çevre mücadelesi veren örgütlerden, altın madeni olarak belirtilmeyen projelerin olduğu bilgisini de alıyoruz. Bunlar da eklendiğinde 123 ufak bir rakam olarak kalıyor. Yeni maden projeleri özellikle ekoloji mücadelesinin zayıf olduğu bölgelerde yoğunlaşmış durumda. Örneğin; Gümüşhane'de 23, Giresun'da 11 proje var. Yine her yıl ÇED süreci başlayan projelerin arttığını görüyoruz. 2023 yılında 55 projenin dosyayı yayınlanmış. Bu da bize ürkütücü geldi. 123 projesinin sadece 2’si için 'ÇED iptal' kararı verilmiş. Raporda ne kadar ağır bir altın madeni kuşatmasıyla karşı karşıya kaldığımızı sunmaya çalıştık" ifadelerini kullandı. 
 
HER YIL 20 TON TEHLİKELİ ATIK 
 
Yeni projelerin birçoğunun siyanürlü ayrıştırma yapan açık maden ocakları olacağına dikkati çeken Büyükbozkırlı, raporlarında altın madenleri için kullanılan "kamu yararı", "ekonomik büyüme" ve "istihdam" gibi kavramları da sorguladıklarını aktardı. Bu söylemlerin gerçekle bağdaşmadığını dile getiren Büyükbozkırlı, "Raporda ekolojik yıkımlardan hava kirliğine, su varlıklarının kirletilmesinden milyonlarca ton suyun tüketilmesine kadar  birçok zarardan bahsettik. Ayrıca sadece maden işletmesi değil arama sondaj çalışmalarıyla da ekosistemin bölünüp parçalanması ve ağır bir tahribat var. Maden kapatıldıktan sonra siyanürlü ve ağır metallerle kaplı olan atıklar yüzlerce yıl bölgede kalıyor. Bu maddelerle zaman içerisinde toprak ve yeraltı su kaynaklarına zehirli kimyasallar karışacak. Bu tehlikeli atıkların bertarafı ayrı bir sorun. Burada Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) verilerine ulaştık. 2018 yılında 11 milyon ton olan tehlikeli atık, 2020 yılında 26 milyon tona çıkıyor. 2 sene içiresindeki artışın neyden kaynaklandığını sorguladığımızda ise her yıl 20 milyon ton civarında sadece madenlerden kaynaklanan tehlikeli atık söz konusu olduğunu gördük" diye belirtti. 
 
GÜMÜŞHANE DE MADENCİLİK 
 
Özellikle altın madenciliğinin yoğunlaştığı Giresun ve Gümüşhane’nin dev bir maden sahasına dönüşeceğine dikkati çeken Büyükbozkırlı, maden ve orman kanunlarında yapılan değişiklik ile 12'nci Kalkınma Planı'nda madenlerin “kamu yararı” olarak gösterilmesinin bunun önünü açtığını söyledi. Bununla birlikte yerüstünde korunması gereken hiçbir varlığın artık maden kuşatmasından kaçamayacağını ifade eden Büyükbozkırlı, şunları belirtti: "Milli parklar, doğal alanlar, sulak alanlar, tarım arazileri, yerleşim yerleri maden kuşatması altında. ‘Kamu yararı’ kavramı ile de yoğun bir saldırı bekliyoruz. Bunun önünde hiçbir engel kalmadı. İşletmenin kendisi ekolojik bir yıkım oluşturacakken, bu karar verilebiliyor. Bu başlı başına bakanlığın, ÇED sürecini nasıl işlettiğini sorgulatması gereken bir durum. Yıllık ÇED süreçlerine baktığımızda binde bir oranında bir ret kararı veriliyor. Mesela kümülatif etkiler dikkate alınmıyor. Gümüşhane'de sadece 23 altın projesinden bahsediyoruz. Yüzde 98'inin maden ruhsatı verildiği bir yer. Yani bu kente yeni bir madenin eklendiği zaman mevcutları ile birlikte olan toplam etkisine bakılması gerekir. Bütün bir ili maden sahası haline getirdikten sonra neyin etkisine bakıyorsunuz? ÇED süreçleri pek çok yönden formalite durumuna gelmiş durumda." 
 
DİSTOPİK BİR GÖRÜNTÜ
 
Raporda öne çıkan bir diğer detayın ise bu madenlerde yaşanan “kaza”lar olduğunu vurgulayan Büyükbozkırlı, altın madenlerindeki “kaza”ların küresel olarak da nadir vakalar olmadığını söyledi. Yeni madenlerle birlikte bu riskin artacağına değinen Büyükbozkırlı, "Altın madenciliğinde bunu daha kritik yapan İliç'te yaşadığımız gibi ufak bir hatanın felakete dönüşüyor olması. Madenlerde zaten normal sürecin bile yavaş ölüme neden olan bir işleyişi var. Siyanür havayla temas ettiğinde ölümcül bir gaza dönüşüyor. Bundan ilk olarak madende çalışanlar etkileniyor. Dolayısıyla bu tür ekolojik ve sosyal yıkımlar katlanarak artacak. Bunlara dönük mevzuatta olmasına rağmen şeffaf bir bilgilendirmede yok. Kanser istatistikleri, hava, su, toprak analizlerinin hiçbiri paylaşılmıyor. Toprak, hava ve suyun kirlendiği bir yerde gıda güvenliğinden bahsedemezsiniz. Tam bir distopik bir görüntüden bahsediyoruz."
 
KAMPANYA ÖRGÜTLENMESİ
 
Hazırlanan rapor doğrultusunda bir kampanya örgütleme süreci başlatacaklarını söyleyen Büyükbozkırlı, öncelikle mevcut altın madeni işletmelerinin devam ettiği 22 bölgenin bir araya gelmesi gerektiğini belirtti. Uzun soluklu bir kampanya örgütlenmesi gerektiğinin altını çizen Büyükbozkırlı, "Daha sonra açılması düşünülen 123 projenin olacağı yerellere ulaşmak, onlarla bu mücadeleyi güçlendirmeyi amaçlıyoruz. Meselenin sosyal ve ekonomik boyutları olduğu için madenlerle ilgili şirketlerin söylemlerinin boşa çıkarılması gerekiyor. Ekonomistlerin bunlara karşı söylem üretmesi gerekiyor. Aynı şekilde yaşanan ve yaşanacak halk sağlığı sorunlarına ilişkin halk sağlığı uzmanlarının çalışması lazım. Emek mücadelesi boyutu da çok önemli bir boyut. Kaybolan kültürel mirasın vurgulanması gerekiyor. Altın madenciliği sadece Türkiye değil çoğu güney ülkesinde yapılıyor. Bu nedenle uluslararası dayanışmak, ortak işler yapmak, oralardaki doğal felaketlerden, erken ölümlerden bahsetmek önemli. Dolayısıyla uzun vadeli olarak farklı disiplinlerden kişilerin bize katılması ile bu kampanyanın geniş bir platforma dönüşmesini hedefliyoruz" diye belirtti. 
 
MA / Tolga Güney

Diğer başlıklar

30/06/2024
14:14 Elkê'de başlatılan ağaç kesiminin alanı genişliyor
13:44 Eskişehir'de bir kadın katledildi
13:37 DEM Parti’nin ‘İradeye Saygı Yürüyüşü’ başladı
13:18 Bakanlığın festivalinin ardından çöp yığını kaldı
13:09 Kadını katleden uzman çavuş tutuklandı
12:12 MEB'den 'çocuk işçiliğine' yeni kılıf
11:14 İzmir'de 12 saat süren yangın kontrol altına alındı
11:13 'Şehit Deniz Fırat' yarışma başvuruları uzatıldı
10:13 Jin dergisi 'Savaş siyaseti, militarizm ve kadın' başlığıyla yayımda
09:33 Tutsakların 'özgürlük' eylemi devam ediyor
09:32 Akaryakıta zam: Minibüs hatları satılığa çıkarıldı
09:08 Türkiye ve Kurdistan Haziran ayında yangınlarla kavruldu!
09:05 Avukat Öyke: İmralı’dan haber alana kadar başvurular sürecek
09:05 Yemek yemekte zorlanan tutsak tedavi edilmiyor
09:04 Hasta tutsak kardeşlerin hikayesi
09:03 Özdağ’ın Şêx Seîd’e dönük hakareti 'ifade özgürlüğü' sayıldı
09:02 Dünya Emeklilik Günü: Emekliler ekonomik krizin pençesinde
09:01 Abdullah Öcalan: Zilan yaşam manifestomuz
09:00 30 HAZİRAN 2024 GÜNDEMİ
00:19 İzmir'de bir günde 18 yangın çıktı, 11'i söndürüldü
29/06/2024
23:53 İzmir’deki yangın Kuşadası'na sıçradı
22:53 DEM Parti Ankara İl Örgütü: Diz çökmedik çökmeyeceğiz
22:44 2 kentte Gülistan Doku turnuvası
22:39 Colemêrg’te ‘iradeye saygı duy nöbeti’ 5’inci gününde
22:30 Muğla'da Kürt işçilere saldırdılar
22:13 Şüpheli ölümde ırkçılık iddiası
21:39 Hayvanlar için eylem 37’nci gününde
21:34 DEM Parti Menderes'teki yangın bölgesinde
21:23 Tren hattı nedeniyle birçok ev, firma ve kurum yıkılacak
21:16 Depremzede Kaya’nın eylemi 9’uncu haftasında
21:01 Adana’da nöbet sürüyor: Çözüm adresi İmralı'dır
20:28 Kartal’daki mitingde tecrit, kayyım, yoksulluk ve kadın katliamlarına tepki
20:13 Kürt siyasetçi Orhan Doğan mezarı başında anıldı: Onurlu bir direniş
20:03 Colemêrg Belediyesi Eşbaşkanı Tekçe: Hakkari’ye kayyım atanmışsa İstanbul tehlike altındadır
20:00 Yüksekdağ: Başaramayacaklar
Atalay: Hep birlikte kazanacağız
19:45 1 Mayıs tutsakları: Kalbimiz kayyıma karşı direnenlerle
19:38 Yerine kayyım atanan Akış: Başımız dik, pişmanlık duymuyoruz
19:10 Gazeteci Erenci mezarı başında anıldı
18:51 Kayyıma karşı mitingde ortak çağrı: Birleşik mücadeleyi büyütelim
18:21 İzmir'in 4 ilçesi yanıyor: Evler tahliye edildi, otoban trafiğe kapatıldı
17:19 İstanbul'da kayyıma karşı miting öncesi yürüyüş
17:14 TTB’de seçim öncesi önemli gelişme: AKP-MHP’ye yakın gruba karşı birleştiler
16:46 Madımak’ı anlatan ‘Çok Kötü Bir Şey Oldu’ belgeselinin gösterimi yapıldı
16:31 Êlih’te yangın
16:27 47 STÖ'den Şefik Esen tepkisi: Cenazeye saygısızlığı kınıyoruz
16:15 BM, Roboskî için hükümetten savunma istedi
16:11 Polisler Şêx Seîd’in resimlerine el koydu
16:04 Yangın bölgesine ziyaret: Dayanışmayla yaralarımızı saracağız
15:27 Birçok kentte anma: Şêx Seîd’in mücadelesini Öcalan sürdürüyor
15:25 ‘İradeye saygı nöbeti'ni 3'üncü grup devraldı: Mücadelemiz kesintisiz sürecek
15:10 İzmir'de orman yangını
14:43 3 hasta tutsak için 'yaşamları risk altında’ uyarısı
14:33 Progressive Alliance’den DEM Parti’ye dayanışma ziyareti
13:57 Efrîn’de 1 kişi kaçırıldı,1 kişi darp edildi
13:40 Wan'da 'çöp' oyunu
13:22 Cumartesi Anneleri Abdulvahap Ateş’in akıbetini sordu
13:18 Muğla'da erkek şiddeti: 3 ölü, 2 yaralı
13:15 Şex Seîd idam edildiği yerde anıldı: Mezar yerleri açıklansın
13:14 DEM Parti MYK'sinden önemli kararlar
13:02 Alanya'da şüpheli öğrenci ölümü
12:37 Yüce, Ay ve Baysal için adalet istediler
12:11 İran seçimleri ikinci tura kaldı
11:20 Akkuyu'da kaza: 2 ölü, 35 yaralı
11:15 Zaxo’da kaza: 3 ölü, 10 yaralı
11:07 Gazeteci Ahmet hakim karşısına çıkıyor
11:04 Saldırgan uzman çavuş gözaltına alındı
10:52 Halkının sesi olan gazeteci: Mazlum Erenci
09:56 Cezaevlerinde ‘özgürlük’ eylemi devam ediyor
09:29 Cengiz Çiçek: Abdullah Öcalan Kürt halkının hakikatidir
09:12 Abdullah Öcalan: Kürtlere yönelik soykırım 1925’te başladı
09:10 Nihat Kazanhan'ı katleden polis 16 aydır yakalanmadı
09:09 Geçinmek için kızgın güneşte çapa sallıyorlar
09:06 Afganistanlı kadınlar BM toplantısına tepkili: Taliban bizi temsil etmiyor
09:04 Kayyımın AKP adayı için aldığı kolilere ait kayıtlar yok
09:03 AKP'li Bedirhanoğlu'nun Dikey Bahçesi kurudu
09:03 '29 Haziran'daki karar Kürtlere bir mesajdı'
09:00 29 HAZİRAN 2024 GÜNDEMİ
08:35 4 bin 303 hakim ve savcının görev yeri değiştirildi
28/06/2024
23:37 Avukat Çiftçi tahliye edildi
23:33 DEM Parti Eş Genel Başkanları: Erdoğan PYD ile de görüşsün
23:20 Wan Büyükşehir Belediyesi’nden konser
23:18 ‘İradeye saygı nöbeti’ 4’üncü gününde: Mücadele sürecek
22:23 Madımak Katliamı’nın 31’inci yılında ‘hafıza’ sergisi
22:11 MOTOFEST’e gelen yurttaş yaşamını yitirdi
22:03 Çat: Her hafta Akdeniz Belediyesi önünde nöbette olacağız
21:58 Kayyıma karşı nöbet: İrademizi yedirmeyiz
20:54 Farqîn’de mahalleler arası futbol turnuvası
19:04 İzmir'de suya yüzde 45 zam
19:01 Öğretmenler, bakanlığa yürüdü: Boş vaatleri duymak istemiyoruz
18:56 Zeynep Kınacı anıldı
18:48 Fincancı: Görevi onurla meslektaşlarıma devredeceğim
18:41 MEH: Ağaç katliamına dur demek herkesin sorumluluğunda
18:34 Medeni Yıldırım mezarı başında anıldı
17:28 Tecride son ver eyleminde bakana çağrı: Annelerin taleplerini karşılayın
17:16 Kayyımın 4 milyona yaptığı kapı rüzgara dayanmadı
17:08 DEM Parti Çocuk Komisyonu yangın bölgesinde incelemelerde bulundu
16:56 Wan Gölü’nde kaybolan Hanalp’ın cenazesine ulaşıldı
16:50 Yaşamını yitiren tutsak için yapılan 3 başvuruda da 'cezaevinde kalabilir' denildi
16:46 Ayşe Gökkan’ın ‘demir çubuk’ davası ertelendi
16:06 Hasret Tutal’ın duruşmasına failin tanık babası katılmadı
15:53 Selek 4 kez beraat ettiği davadan yeniden yargılanıyor
15:41 BES mülakat için Meclis'te komisyon kurulmasını istedi
15:40 Roboskî’nin 150’nci ayında ‘Unutmayacağız’ mesajı
15:39 Abdullah Öcalan’ın avukatı CPT ile görüştü
15:11 Erdoğan’dan Esad ile 'birlikte hareket etme' açıklaması
14:49 1 Mayıs tutuklularından 11’i daha tahliye edildi
14:37 Colemêrg Belediye Eşbaşkanı Tekçe İstanbul’da temaslarda bulunacak
14:31 Kadınları ölümle tehdit eden grubun saldırısına dair yeni görüntüler
13:30 Elektriğe yüzde 38 zam
13:19 Uzman çavuş şiddeti: 1 ölü, 3 yaralı
13:06 Amed'de sağlıkçılara saldırı
12:43 Türkiye, Duhok'ta kontrol noktası kurdu
11:55 Belediye önündeki provokatör tanıdık çıktı
11:49 Kadın eşbaşkanlar meclis toplantısını Şax’ta gerçekleştirdi
11:46 Cizîr'de 2. Geleneksel Futbol Turnuvası başlıyor
11:26 Cudî'nin Sefine bölgesi dinamitlerle yok ediliyor
11:24 Aileler İmralı’ya gitmek için başvurdu
11:12 Tunceli Valiliği’nin MOTOFEST nedeniyle yol kapatmasına tepki
09:59 Kortî'ye elektrik hiç gelmedi
09:57 İstanbul ‘Kayyıma geçit yok’ mitingine hazır
09:56 İran'da cumhurbaşkanlığı seçimi başladı
09:55 Şüphelerin giderilmediği çocuğa tecavüz davasında gerekçe açıklanmıyor
09:39 Tutsaklar Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü için eylemde
09:25 99 yıldır mezar yeri açıklanmadı: Torunları mücadeleye sahip çıktı
09:11 Pazarın nabzı: Çocuklarımıza meyve alamıyoruz
09:09 5'li çete ülkeyi elektrikle de çarpıyor!
09:08 İktidara asgari ücret tepkisi: Tercihini zenginden yana kullandı
09:04 Yoksul çocuklar TÜGVA kıskacında
09:02 Türkiye saldırıları nedeniyle yüzlerce köy tehlikede
09:01 28 HAZİRAN 2024 GÜNDEMİ
08:25 Sağanak ve kuvvetli rüzgar uyarısı
00:08 Yaşamını yitiren hasta tutsak Esen toprağa verildi
27/06/2024
23:34 Bakırhan: Cenazeye yapılanlar ülkenin utancıdır
Hatimoğulları: Kürt düşmanlığı sınır tanımıyor
22:58 ‘İradeye saygı nöbeti’ 3’üncü gününde: Dayanışma çağrısı
22:11 Beştaş: Kayyıma karşı direnmekten başka seçenek yok
22:00 ‘Kayyıma geçit yok’ mitingine katılım çağrısı
20:54 Ekolojistlerden karalama kampanyasına tepki
20:41 Bornova'da orman yangını
20:04 İnsan kaçakçılığı yapan tuğgeneral tutuklandı
19:58 6 ayda 207 kadın katledildi: Öz savunma haktır
19:08 Omerya bölgesinde yangın söndürüldü
18:38 Hasta tutsağın cenazesi yaraları açık bir şekilde ailesine teslim edildi
18:31 Semsûr'da elektrik tellerinden kaynaklı yangın
18:22 Cizîr Belediyesi TÜM-BEL-SEN ile toplu iş sözleşmesi imzaladı
18:17 Moto kuryelerden ‘mesleğimiz tehlikeli işler statüsüne alınsın’ çağrısı
18:09 Doktora şiddete tepki
18:03 Farqîn’de yangın kontrol altına alındı
17:58 İzmir'de Deniz Poyraz anması: Deniz'e sözümüz var ülkeye barış getireceğiz
17:41 İstanbul Emniyetinde avukatlara saldırı
17:32 Omerya bölgesindeki yangına havadan müdahale edilmiyor