AMED - Göç haftası kapsamında Pîran'ın 1990'lı yıllarda boşaltılan kırsal Xaçek mahallesinde açıklama yapan GÖÇ-DER, köylerin yeniden inşasına dikkat çekerek, zorla yerinden edilenleri toprağına dönüşe davet etti.
Mezopotamya Göç İzleme ve Araştırma Derneği (GÖÇ-DER), 14-20 Haziran Göç Haftası kapsamında 1990'lı yıllarda yakılarak halkı göçe sürüklenen ve kısmi geri dönüşlere izin verilen Amed'in Piran (Dicle) İlçesi Xaçek mahallesini ziyaret etti. Ziyarete Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti), Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Amed Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Doğan Hatun, Pîran Belediyesi ve Sivil Toplum Örgütü (STÖ) temsilcileri katıldı.
Burada açıklama yapan GÖÇ-DER Eşbaşkanı Avukat Murat Sarı, Kürdistan’da 1990’lı yıllarda yurttaşların zorla yerinden ettirildiğini hatırlattı. Sarı, “Köy yakmalar, faili meçhuller, gözetim ve baskı rejimi, sadece bir nüfus hareketine değil aynı zamanda bir yörenin hafızasını, doğayla kurulan tarihsel ilişkiyi ve kolektif yaşamın örülü biçimlerini yerle bir etti" dedi.
'YERİNDEN EDİLMELERLE YÜZLEŞİLMELİ'
Geri dönüşün, sadece bir mekana dönüş değil; aynı zamanda kültüre, dile, hafızaya ve özgür yaşama dönüş olduğunu vurgulayan Sarı, "Köye geri dönüşü, bir politik özneleşme süreci olarak düşünmek gerekir. Zorla yerinden etme politikalarına dair hukuki ve politik bir yüzleşme olmadan gerçek bir dönüş süreci başlayamaz. Boşaltılan köylerin envanteri çıkarılmalı, failler ortaya çıkarılmalı, koruculuk sistemi oryantasyonu sağlanmalı, yasaklı bölgeler kaldırılmalı, boşaltılan köylerin eski isimleri tekrardan verilmelidir. Hakikatleri araştırma komisyonları, yerel şahitlik platformları ve tazmin mekanizmaları oluşturulmalıdır" şeklinde konuştu.
'DEMOMRATİK TOPLUMU BİRLİKTE İNŞA EDELİM'
Kürdistan’da köye geri dönüş, sadece dünün telafisi değil, yarının, demokratik ve kollektif yaşamın inşası olduğunu belirten Sarı, zorla yerinden edilenlere, “Yurdunuza, kentimize ve köylerinize geri dönün. Toprağımıza, suyumuza, doğamıza, dilimize ve kültürümüze birlikte sahip çıkalım. Demokratik toplum yaşamını hep birlikte inşa edelim” diye konuştu.
Ardından söz alan Amed Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Doğan Hatun, yakılan yerlerin inşa edilmesi gerektiğine vurgu yaptı. “Dün bizi göçe zorladılar, bugün yeniden geri dönebiliriz” diyen Hatun, “Bugün kendi toprağımıza sahip çıkabiliriz” diye kaydetti.
DEM Parti Amed İl Eşbaşkanı Gülşen Özer ise "Bu köye gelince yaşanan tahribatı gözlemledik. 27 Şubat'ta Sayın Abdullah Öcalan'ın yaptığı çağrıyla beraber halkta köylerine dönmeye dair umut yeşerdi. Halk kendi toprağı üstünde, kültürüyle yaşamak istiyor. Her çiçek kendi toprağında yeşerir onun için herkes kendi toprağına dönmeli" dedi.